fbpx

Nieprzemijające lekcje z książki Lean Management ‒ Narodziny systemu zarządzania Tom Ehrenfeld

Wdrożenie Lean Management nie jest prostą jednorazową czynnością. Jeśli zmagacie się z wyzwaniami wynikającymi z tego przedsięwzięcia, mamy dla was dobrą informację. Niezbędne wskazówki i inspiracje znajdziecie w książce Lean Management Narodziny systemu zarządzania. Książka zawiera wywiady z Taiichim Ohno, Eijim Toyodą i innymi twórcami Systemu Produkcyjnego Toyoty (Toyota Production System – TPS). Wiedza tych ludzi – ikon TPS – pomoże wam kształtować przyszłość dzięki przywołaniu przeszłości. Ta często umyka nam w dążeniu do coraz lepszych wyników, a jest niezbędna, by dobrze zrozumieć istotę myślenia stojącego za TPS. Wielu specjalistów przecież rozwija skrót TPS jako Thinking Production System, czyli „myślący system produkcyjny”.

Wiele znanych i cenionych postaci związanych z Lean przypomina, w jak dużym stopniu ta książka pomogła im zrozumieć istotę Lean Management. Jim Womack, John Shook, Jean Cunningham czy Michael Ballé zgodnie podkreślają, że w książce wyjaśniono genezę wielu kluczowych elementów Lean.

Przede wszystkim z książki dowiadujemy się, że TPS nie został pomyślany jako nowy i kompleksowy system zaprojektowany w celu zastąpienia tradycyjnego przedsiębiorstwa. System raczej ewoluował przez lata, a następnie całe dziesięciolecia, podczas których jego twórcy z uporem i cierpliwością rozwiązywali pojawiające się problemy. Następnie zaś przełożyli wyniesioną naukę na praktykę. Określenie „ciągłe doskonalenie” odnosi się w równym stopniu do otwartego sposobu myślenia, jak i do każdej listy konkretnych nowych technik czy praktyk.

„Umiejętność pielęgnowania zdolności do nieustannego organizacyjnego uczenia się w chaosie jest niewątpliwie największą kluczową kompetencją Toyoty” – stwierdzają we wstępie obaj redaktorzy książki Koichi Shimokawa i Takahiro Fujimoto. A założyciel Lean Enterprise Institute Jim Womack w swojej przedmowie określa tę cechę następująco: „W czasach, gdy wszyscy walczymy o wdrożenie Lean w środowisku produkcyjnym czy ogólnie w zarządzaniu, często w oparciu o złożone plany obejmujące całą organizację, pomocna będzie świadomość, że twórcy Lean nie mieli wielkiego planu i obejmującego całą firmę programu wdroże­niowego. Byli oni za to armią kierowników liniowych – eksperymentatorów, którzy próbowali rozwiązać palące problemy biznesowe, szczególnie brak zasobów finansowych, by rozwijać się szybko i bez gromadzenia dużych zapasów”.

Jak przekonuje Michael Ballé w swojej recenzji niniejszej książki, organiczny proces, który doprowadził do wykształcenia „rewolucyjnego podejścia Toyoty do tworzenia wiedzy”, następował w miarę upływu czasu dzięki ostrożnemu i celowemu zastosowaniu metody prób i błędów. Ballé pisze: „Rzecz nie polega już jedynie na planowaniu z jednej strony i wykonywaniu z drugiej, ale na ciągłym procesie stawiania wyzwań, eksperymentowania i uczenia się. Wizją nie jest już sam cel, lecz rozwiązanie kilku kluczowych problemów, aby osiągnąć przewagę na rynkach. Realizacja zadań nie polega na zastosowaniu tego, co zostało opracowane w innym miejscu przez kogoś innego, lecz na nieustannym stosowaniu metody analitycznej, która dała dobre efekty gdzie indziej – zgodnie z duchem kaizen: małych, szybkich cykli usprawnień”.

Ballé wskazuje również, w jaki sposób można pielęgnować – a nie kontrolować – ducha odkrywania. Lean nie jest szkołą abstrakcyjnego myślenia nauczanego w tradycyjnej klasie przez niezaangażowanych nauczycieli; praktyk Lean nie mogą planować ani kierować nimi ci, którzy sami nie są zaangażowani w pracę. Lean Management powstał w wyniku ciągłych eksperymentów prowadzonych przez zgrany zespół osób dążących do usprawnień. Osoby te miały pomysły, testowały je, a następnie wprowadzały usprawnienia, które okazały się skuteczne.

„Nie wierzę, że kulturę Lean można wdrożyć, posiadając leanową  wiedzę z jednej strony, z drugiej zaś tradycyjne podejście wdrożeniowe. Kultura ta jest rezultatem zarówno wartości, jak i praktyk Lean. Mimo to wiele programów Lean buduje się wciąż na bazie tradycyjnej wizji wdrożeniowej. Zazwyczaj tworzy się pewien rodzaj mapy drogowej (narzędzia do wdrożenia w poszczególnych etapach, zgodnie z ustaloną sekwencją), wdrożeniem zajmują się specjaliści prowadzący szkolenia i warsztaty, a zwieńczeniem jest kontrola audytowa tego, jak wyszczuplone zostały poszczególne działy – nie według ich wyników operacyjnych, lecz według nakreślonego wcześniej planu. W opozycji do tego tradycyjnego podejścia wdrożeniowego książka Narodziny systemu zarządzania pokazuje, jak menedżerowie wyższego szczebla dogłębnie zrozumieli zasady i bezustannie kwestionują stan obecny na poziomie operacyjnym i jak dbają o to, aby ujawniające się dzięki temu problemy były w sposób rygorystyczny rozwiązywane. Jest to zupełnie inny program wprowadzania Lean. Priorytetem jest w nim współpraca senseia z wyższą kadrą menedżerską oraz zdefiniowanie krótko- i długoterminowych wyzwań, które należy podjąć w sposób typowy dla Lean (a więc bez inwestycji, za to stosując odpowiednie narzędzia). Oczywiście wymaga to pewnego wstępnego przeszkolenia w hali produkcyjnej w zakresie narzędzi Lean, jednak nacisk kładzie się na kaizen, tak by rozwiązywać pojawiające się problemy – jeden za drugim”.

Niezbędna jest tu stała równowaga między aspektami technicznymi a ludzkimi. Potrzeba ciągłego uczenia się, w jaki sposób takie praktyki jak praca standaryzowana czy kanban tworzą środowisko dla kaizen. W swoim artykule Jean Cunnigham pisze, że: „praca standaryzowana tworzy ramy dla usprawnień. Coś jest nie w porządku, jeśli standard pozostaje przez miesiąc niezmienny”.

Tym, którzy chcieliby jeszcze bardziej poszerzyć wiedzę w omawianym zakresie, polecam artykuły Johna Shooka: Thinking About Buffers and Production Systems, w którym jest wiele odniesień do treści i cytatów z rozdziału czwartego omawianej tu książki, oraz What I Learned from Taiichi Ohno (odniesienie do doświadczeń Michikazu Tanaka z Daihatsu).

 

Niniejszy artykuł autorstwa Toma Ehrenfelda oryginalnie ukazał się w języku angielskim i można znaleźć go tutaj. Polskojęzyczne wydanie książki Lean Management – Narodziny systemu zarządzania ukazało się nakładem Wydawnictwa Lean Enterprise Institute Polska i jest dostępne w księgarni internetowej Leanbooks.pl.

Nie znalazłeś informacji, której szukasz? Zadzwoń lub wyślij do nas zapytanie

tel.: 506 785 310

e-mail: info@lean.org.pl

    Administrator Danych Osobowych: Lean Enterprise Institute Polska sp. z o.o.
    Pełna klauzula

    Zapoznałem się z pełną treścią klauzuli informacyjnej